Moet je dat eigenlijk wel willen, meer humor in je training?
Onlangs vond er een discussie plaats op LinkedIn over de vraag: Hoe gebruik jij humor in je trainingen? Er kwamen heel veel reacties, maar eentje sprong er uit. Chris Bos zei:
“Ik doe nooit aan humor. Het leven is namelijk niet om te lachen en degene die dat niet snapt of een grapje maakt, kan bij mijn trainingen direct vertrekken.”
Het bleek zo raak, dat hij de boekverloting won!
Want het is vanzelfsprekend en er zijn voordelen te over: Humor verbindt, relativeert, geeft positieve energie en maakt zware dingen licht. En ons brein? Dat maakt serotonine aan, een soort zelf gebrouwen paracetamol. En daar worden we vrolijk van. Kortom: er ontstaat een veel rijkere verbinding in ons brein dan wanneer er niks te lachen valt. Oh ja, je snapt natuurlijk dat discriminerende moppen uit den boze zijn (tenzij ze over jezelf gaan, natuurlijk).
Hier komen de 10 tips!
1. Kijk naar comedy!
Proefondervindelijk ontdekte ik het.
Dat als ik de avond voor een training naar cabaret of comedy kijk, er automatisch meer gelachen wordt. Zonder dat ik mijn best ervoor doe. Het is dan bijna alsof ik nog in een humor-modus sta en automatisch dingen doe waar om gelachen wordt. Hoewel, bij nader inzien kan het natuurlijk ook zijn dat ik dan gewoon te kort heb geslapen. Vergeet deze tip maar, dit heb ik niet gezegd.
2. Leer provocatief coachen.
Provocatief coachen is gemaakt voor coaches en niet voor trainers. Maar ach, de computer is ooit gemaakt voor hele slimme mensen en kijk nu maar eens om je heen. Ik beloof je dat als je ooit bij mij als trainer stiekem komt meedoen aan een training ‘provocatief coachen’ en ik kom erachter, dat ik mijn uiterste best zal doen om het door de vingers te zien.
3. Laat mensen ergens in lopen
Onlangs zag ik een Duitse cabaretier in actie die dat heel mooi deed. Eerst liet hij het publiek ‘Drei!’ zeggen door zelf: Ein, Zwei? Te vragen. Toen liet hij ze ‘Hoera!’ zeggen, door zelf Hiep, hiep? Te vragen. (Kennelijk zeggen duitsers dat ook). Vervolgens vroeg hij razendsnel: Sieg? En tot hun eigen schrik zei de volledige zaal: Heil!
Au! Leermomentje….
Zelf vertel ik wel eens over de 5 F’en: Fight, Flee, Freeze, Feeding en?
Natuurlijk zegt er altijd iemand ‘Fucking!’ Waarop ik dan zeg: hè, wat jammer nou, dat je dat zo grof zegt! Ik bedoel natuurlijk Forth-planting!
4. Dramatiseer het ongewenste denken of doen
Ik geef vaak trainingen in gedragsverandering en veel mensen lijken te geloven in de mythe dat gedragsverandering plotseling als bij toverslag plaatsvindt. Natuurlijk is het veel vaker een heel geleidelijk proces. Om die mythe te weerleggen zet ik vaak heel kort en met veel drama iemand neer die spontaan het licht ziet en als een ware bekeerling met groot enthousiasme doet wat er van hem verwacht wordt. Daarna snapt iedereen het.
5. Breng een 3e ten tonele
Laatst mocht ik een groep van 21 auditoren trainen. Aan het begin van de dag vertelde ik ze dat een vriend tegen me had gezegd: ‘Ga jij auditoren trainen? Waar begin je aan! Dat zijn mensen die onmiddellijk zien wat er mis is en dat gaan ze ook bij jou doen!’ Met veel drama speelde ik de angst die ik op dat moment voelde en sprak meteen de hoop uit dat ze tijdens deze training het tegendeel zouden bewijzen. Het werd een prima dag (ik mag zelfs nog een x terugkomen) en aan het eind gaven 2 auditoren me het compliment dat ze me zo moedig vonden…
6. Stel een gekke vraag
Ik houd ervan om deelnemers gewaagde vragen te stellen om het ijs te breken en om te kijken hoever ze gaan in het beantwoorden ervan. Wat ik ontdekte: mensen gaan heel ver! Vragen waar ik ooit al bevestigend antwoord heb gekregen zijn: Wie laat er wel eens stiekem een scheetje in de Albert Heijn? En: Wie heeft er op dit moment een buitenechtelijke relatie?
Tegenwoordig zet ik dit vooral doelgericht in, bijvoorbeeld om het thema ‘Ambivalentie’ te verhelderen. Ik gebruik daarvoor een opbouw: Wie was er vanochtend ambivalent toen de wekker ging? Wie vindt zijn werk 100 % leuk? Wie vindt zijn partner 100% leuk? Dus wat leert dat ons over ambivalentie?
7. Geef een gek antwoord
Stel iemand vraagt je iets raars, dan mag jij ook een raar antwoord geven!
Dus als iemand vraagt of je na de training nog even wilt blijven om alle stof nog een keer uit te leggen. Dan kun je antwoorden: sorry, maar bijles geef ik alleen in het weekend.
Of iemand vindt het niet realistisch wat je zojuist hebt verteld (terwijl jij grondig onderzoek hebt gedaan). Dan kun je gewoon zeggen: ‘Wat heb ik met de realiteit te maken?!’
8. Vertel de waarheid
De werkelijkheid is vaak veel absurder en grappiger dan je zou kunnen bedenken. Laatst vroeg een deelnemer tijdens een training Motiverende gespreksvoering (een heel integere methode): ‘Wat kan ik doen als ik mensen iets wil laten doen wat ze zelf niet willen?’ Ik zei: ‘Tsja daar bestaat een hele mooie methode voor die de laatste tijd erg in opkomst is… [stilte]. Toen de groep mij vol spanning aankeek zei ik: en die methode heet Ma-ni-pu-la-tie… [gelach]
9. Als je zelf geen humor hebt: zet een filmpje op
Ik plaag je maar: natuurlijk heb je humor! Iedereen heeft humor! Alleen vindt misschien niet iedereen jouw humor ook grappig. Maar dat ligt aan hun! Het goede nieuws is: een filmpje opzetten kan iedereen! Het mooist is uiteraard een filmpje dat de inhoud ondersteunt. En natuurlijk mag het ook best een filmpje zijn dat niets met de inhoud te maken heeft, maar doe het dan in de pauze. Of nog beter: kondig aan dat je dat doet tegen het eind van de pauze, dan is iedereen tenminste op tijd terug… (o:
Persoonlijk ben ik een grote fan van de 2 Vlaamse jongens van ‘Zonde van de zendtijd’, zoals dit fragment:
10. Als je wel humor hebt: anticipeer op set-ups
Elke comedian maakt gebruik van set-ups waarna hij zijn punchline erin kan knallen. En die punchline geeft dan natuurlijk een totaal nieuw perspectief op de zaak. Allen Klein beschrijft in zijn boek ‘The Healing Power of Humor’ heel treffend dat het leven zelf óók met allerlei ‘Set ups’ komt, waarna jij voor de punchline kan zorgen (als je ‘m tenminste ziet).
Zo vertelt hij over een man die het zat werd dat als hij met zijn vrouw op vakantie ging, zij dan steevast na 150 kilometer in paniek uitriep; ‘Oh nee! Ik heb, denk ik, het strijkijzer aan laten staan!’ De 1e twee keer dat dat gebeurde maakten ze rechtsomkeert. En natuurlijk voor niets. Dit keer was hij voorbereid… Vol voorpret wachtte hij tot ze het weer zou gaan zeggen. Dus toen ze na 150 kilometer weer uitriep: Oh nee! Ik heb, denk ik, het strijkijzer aan laten staan!’ haalde hij heel laconiek het strijkijzer onder zijn stoel vandaan en vroeg: ‘bedoel je deze?’
Gelukkig komt het trainersvak ook met allerlei voorspelbare set-ups!
Ik noem er 3:
1. Een deelnemer vraagt of ze eerder weg mag, terwijl jij denkt: iedereen behalve jij!
2. De groep is er al en de beamer doet het niet, terwijl jij net zo’n mooie Powerpoint in elkaar had geknutseld!
3. Je wilt een rollenspel doen en er staat geen enkele vrijwilliger op…
Tsja, wat doe je of zeg je dan?
Schrijf je reactie hieronder en de meest humorvolle reactie wint het boek ‘Spoedcursus Humor’ van Rob Urgert (en da’s pas echt een aanrader!)
Eneh… wil je in een kleine groep trainers leren hoe je trainingen nog veel humorvoller kunnen worden? Doe dan mee aan de Bootcamp Breinvriendelijk Trainen! Bij het onderdeel energie-management zullen we uitgebreid stilstaan bij de rol van Humor. Tip: download het gratis e-book en je krijgt een mooie aanbieding!
10 Comments
Femke
februari 20, 2016Leuk artikel! 🙂
Nr. 11: zelfspot
Werkt bij mij altijd heel goed 🙂
Tegenwoordig vinden deelnemers dat ik humor heb, dat zei 5 jaar geleden nooit iemand 🙂
Zelfspot gebruik ik veel.
Sergio van der Pluijm
februari 20, 2016Hi Femke, jij bent dus het levende voorbeeld dat je humor kunt ontwikkelen!
Zelfspot is idd mooi en volgens comedians verhoogt het je gunfactor, waarna je nog veel ergere dingen kunt zeggen over anderen… (niet dat je dat van plan was)
Jonathan de Kleuver
februari 20, 20161. Ik wilde je eigenlijk net vragen of je me kon helpen met de afsluiting. Kun je echt niet tot het einde blijven?
2. Waar is het beamerloze tijdperk gebleven toen we onze dia’s nog gewoon aan de muur hingen?
3. Kom op jongens, een beetje assertiviteit… Moet ik echt als een schooljufvrouw mensen gaan aanwijzen? (Beetje riskant, let op intonatie).
ej
februari 20, 2016inspirerend! dank je wel, dit verrijkt mijn pricing training 🙂
zou je mij je email adres kunnen mailen? ik heb namelijk een hele grappige kaart van jou uit 1999 of zo gevonden uit cuba, ik wil je graag de scan mailen,
ciao, cheers ernst jan
Brenda Reyerse
februari 22, 2016Leuk stukje en heel herkenbaar, deze houdingsaspecten en interventies als trainer.
Grappig dat dit nu valt onder ‘ Brein Vriendelijk Trainen’ doe dit al jaren, moet er daarom een beetje om (glim)lachen…
Sergio van der Pluijm
februari 23, 2016Tsja, Brenda, Breinvriendelijke trainers hebben nu eenmaal een monopolie op het gebruik van humor… ‘Gewone’trainers moeten eerst formulier 27C in 3-voud indienen ter goedkeuring… (o;
Ink van der Horst
februari 22, 20161. Ja hoor, en dan ga ik met je mee. Er is niets aan zonder jou!
2.”WAAROM?” 3x ‘onderwijl met haar hoofd tegen de beamer rammend’.
3. Doe- de -dialoog.
(linksstaand) : “Zeg Ink”. (hupje-naar-rechts) : “Ja, Ink?” L: “Wij waren hier toch met een groep?” R: “Echt? Niets van gemerkt…” enz.
Mirjam
februari 22, 2016Leuk artikel!
1. ‘O ja, goed dat je het vraagt. Ik wil zelf ook graag een uurtje eerder weg.’
2. Ja, zelfspot lijkt me dan een mooie uitweg. ‘Ach. Van een presentatie blijft toch maar 10% hangen, en zeker van die van mij, dus laten we interactief aan de slag gaan.’
3. Gewoon mensen aanwijzen. “Jij ziet er wel streng uit, dus speel jij de strenge baas maar’. Of ‘Jij bent volgens mij een fantastische actrice, dus de hoofdrol is voor jou.’
Nu nog zo ad rem zijn dat ik het ook ter plekke weet toe te passen…
Bart
februari 23, 20161. Meestal als inleiding voor het gesprek over waarom iemand eerder weg wil: “Wat doe je als ik nee zeg?”
2. Met een lach: ” Oh jee het is zo een dag. Vinden jullie het goed als ik het teken of hebben jullie liever dat ik het uitbeeld?”
3. “Iemand? Ik beloof je dat er niets eng gebeurt.” Als er dan nog niemand opstaat stap opzij en theatraal uitbeelden van de twijfel van de deelnemers: “Ja dat kan hij nou wel zeggen maar ik ken mijn collega’s, ik wil best graag wat leren, maar het is ook wel spannend om daar te gaan staan, zal ik nou wel gaan, of niet, echt een mooie kans dit, hij ziet er wel een beetje eng uit die trainer…”
Sergio van der Pluijm
maart 2, 2016And the winner is… rapapa, rapapa… Ink!!!
Met Mirjam als zeer goede 2e…
Wat de doorslag gaf bij Ink waren de theatrale interventies die ik goed voor me kon zien en waarbij (iig in mijn hoofd) de groep in luid gelach uitbarstte…
Ik mail je nog even voor je adres en het boekje komt naar je toe!!!